TPFx Pontianak
Umum

Dayak Heritage, Mengenal Rumpun dan Bahasa Dayak di Pulau Borneo

×

Dayak Heritage, Mengenal Rumpun dan Bahasa Dayak di Pulau Borneo

Sebarkan artikel ini
Children of Borneo Book
Image: Children of Borneo by Edwin H.Gomez (1912)
LKP Cerdas Berdaya

BloggerBorneo.com – Mengutip dari status di laman status Facebook Indra Pabayo mengenai berapa banyak suku Dayak yang ada di Borneo, berikut ini adalah salinannya.

Kami kongsikan dari posting Dayak Heritage kerana masih ramai Malaya, Sabah dan di Indonesia tidak tahu berapa banyak Sub Suku Dayak sebenarnya. Semoga perkongsian kali ini memberi ilmu pengetahuan lebih meluas tentang Sub Suku Dayak.

Maksud Dayak

Ada yang bertanya apa maksud Dayak. Dayak itu istilah yang digunakan para pengkaji Eropah untuk menyebut suku asli di Pulau Borneo yang terdiri dari 405 sub suku dan Etnik.

Dayak itu terdiri dari 7 rumpun besar seperti Dayak Iban, Dayak Bidayuh, Dayak Kenyah/Kayan (OU), Dayak Ot-Danum/Ngaju, Dayak Punan, Dayak Murut, Dayak Dusun/Kadazan.

Orang Inggeris tidak dapat menyebut nama setiap suku asli di Borneo maka digolongkan sebagai satu bangsa iaitu bangsa Dayak, bangsa Besar yang dikaitkan dengan budaya, adat, rupa dan sejarah yang hampir sama tapi dengan keunikan warisan kaum tersendiri mengikut etnik.

Bangsa Dayak juga disebut dengan istilah “Proto Dayak” yang berkongsi adat dan budaya dan mungkin juga berkongsi asal usul jalur keturunan yang mungkin sama.

Pakar yang pertama menggunakan istilah “Proto Dayak” adalah Tom Harrison (1958) kurator Museum Sarawak dan Ahli Antropologi British yang terkenal yang pertama mengkaji penemuan tengkorak dan sepihan tulang di Gua Niah 40,000 tahun yang dicadangkan dari keturunan “Proto Dayak” di Borneo.

Rumpun dan Bahasa Dayak di Pulau Borneo

๐˜š๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ถ ๐˜‹๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฌ ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ข๐˜ญ๐˜ข๐˜ฉ ๐˜ฌ๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ฐ๐˜ฎ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ฌ ๐˜ข๐˜ด๐˜ญ๐˜ช ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฃ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ข๐˜ณ ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ต๐˜ถ๐˜ข ๐˜บ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ข๐˜ฎ๐˜ช seluruh Pulau Borneo. ๐˜๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ญ๐˜ข๐˜ฉ ๐˜‹๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฌ ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ข๐˜ญ๐˜ข๐˜ฉ ๐˜ถ๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ฎ ๐˜ฌ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ข ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฑ๐˜ข๐˜ต ๐˜ญ๐˜ฆ๐˜ฃ๐˜ช๐˜ฉ 400 ๐˜ด๐˜ถ๐˜ฃ ๐˜ด๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ถ ๐˜‹๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฌ ๐˜บ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฑ๐˜ถ๐˜ฏ๐˜บ๐˜ข๐˜ช ๐˜ฃ๐˜ถ๐˜ฅ๐˜ข๐˜บ๐˜ข, ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ข๐˜ญ๐˜ฆ๐˜ฌ, ๐˜ธ๐˜ช๐˜ญ๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฉ ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ถ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ-๐˜ถ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ข๐˜ต ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ด๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ณ๐˜ช, ๐˜ธ๐˜ข๐˜ญ๐˜ข๐˜ถ๐˜ฑ๐˜ถ๐˜ฏ ๐˜ค๐˜ช๐˜ณ๐˜ช ๐˜ถ๐˜ต๐˜ข๐˜ฎ๐˜ข ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฆ๐˜ฌ๐˜ข ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฑ๐˜ข๐˜ต ๐˜ฅ๐˜ช๐˜ฌ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ข๐˜ญ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ด๐˜ต๐˜ช.

๐˜Š๐˜ช๐˜ณ๐˜ช-๐˜ค๐˜ช๐˜ณ๐˜ช ๐˜ช๐˜ฏ๐˜ช ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ข๐˜ญ๐˜ข๐˜ฉ ๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฉ ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ซ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ, ๐˜ฉ๐˜ข๐˜ด๐˜ช๐˜ญ ๐˜ฃ๐˜ถ๐˜ฅ๐˜ข๐˜บ๐˜ข ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ต๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ช๐˜ข๐˜ญ ๐˜ด๐˜ฆ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ต๐˜ช ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฃ๐˜ช๐˜ฌ๐˜ข๐˜ณ, ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ถ, ๐˜ด๐˜ถ๐˜ฎ๐˜ฑ๐˜ช๐˜ต ๐˜ฃ๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฐ๐˜ฏ๐˜จ (๐˜ฌ๐˜ข๐˜ฑ๐˜ข๐˜ฌ ๐˜‹๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฌ) ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฉ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฑ ๐˜ข๐˜ญ๐˜ข๐˜ฎ, ๐˜ฎ๐˜ข๐˜ต๐˜ข ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ค๐˜ข๐˜ณ๐˜ช๐˜ข๐˜ฏ (๐˜ด๐˜ช๐˜ด๐˜ต๐˜ฆ๐˜ฎ ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ญ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข๐˜ฏ) ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ด๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ช ๐˜ต๐˜ข๐˜ณ๐˜ช.

๐˜๐˜ข๐˜ณ๐˜ช ๐˜ช๐˜ฏ๐˜ช ๐˜ด๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ถ ๐˜ฃ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ๐˜ด๐˜ข ๐˜‹๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฌ ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ฃ๐˜ข๐˜จ๐˜ช ๐˜ฌ๐˜ฆ๐˜ฑ๐˜ข๐˜ฅ๐˜ข ๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜ข๐˜ฎ ๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฎ๐˜ฑ๐˜ถ๐˜ฏ ๐˜ฃ๐˜ฆ๐˜ด๐˜ข๐˜ณ, ๐˜ช๐˜ข๐˜ช๐˜ต๐˜ถ ๐˜’๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜บ๐˜ข๐˜ฉ-๐˜’๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฏ-๐˜‰๐˜ข๐˜ฉ๐˜ข๐˜ถ, ๐˜–๐˜ต ๐˜‹๐˜ข๐˜ฏ๐˜ถ๐˜ฎ, ๐˜๐˜ฃ๐˜ข๐˜ฏ, ๐˜”๐˜ถ๐˜ณ๐˜ถ๐˜ต, ๐˜’๐˜ญ๐˜ข๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜—๐˜ถ๐˜ฏ๐˜ข๐˜ฏ. ๐˜š๐˜ถ๐˜ฌ๐˜ถ ๐˜‹๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฌ ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฑ๐˜ฆ๐˜ณ๐˜ค๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ช ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ช๐˜ด๐˜ฎ๐˜ฆ, ๐˜ต๐˜ฆ๐˜ต๐˜ข๐˜ฑ๐˜ช ๐˜ณ๐˜ข๐˜ฎ๐˜ข๐˜ช ๐˜ซ๐˜ถ๐˜จ๐˜ข ๐˜บ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ฎ๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ถ๐˜ฌ ๐˜ข๐˜จ๐˜ข๐˜ฎ๐˜ข ๐˜’๐˜ณ๐˜ช๐˜ด๐˜ต๐˜ช๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ข๐˜ฌ๐˜ฉ๐˜ช๐˜ณ-๐˜ข๐˜ฌ๐˜ฉ๐˜ช๐˜ณ ๐˜ช๐˜ฏ๐˜ช ๐˜๐˜ด๐˜ญ๐˜ข๐˜ฎ.

๐˜‹๐˜ช๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ๐˜จ๐˜ข๐˜ณ๐˜ฌ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜ฑ๐˜ฐ๐˜ฑ๐˜ถ๐˜ญ๐˜ข๐˜ด๐˜ช ๐˜ฃ๐˜ข๐˜ฏ๐˜จ๐˜ด๐˜ข ๐˜‹๐˜ข๐˜บ๐˜ข๐˜ฌ ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ญ๐˜ข๐˜ฎ ๐˜ญ๐˜ช๐˜ฏ๐˜จ๐˜ฌ๐˜ถ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข๐˜ฏ 14 ๐˜ซ๐˜ถ๐˜ต๐˜ข ๐˜ฅ๐˜ช ๐˜ด๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ถ๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฉ ๐˜š๐˜ข๐˜ฃ๐˜ข๐˜ฉ, ๐˜‰๐˜ณ๐˜ถ๐˜ฏ๐˜ฆ๐˜ช, ๐˜š๐˜ข๐˜ณ๐˜ข๐˜ธ๐˜ข๐˜ฌ, ๐˜’๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต๐˜ข๐˜ฏ ๐˜‰๐˜ข๐˜ณ๐˜ข๐˜ต, ๐˜’๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต๐˜ข๐˜ฏ ๐˜›๐˜ฆ๐˜ฏ๐˜จ๐˜ข๐˜ฉ, ๐˜’๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต๐˜ข๐˜ฏ ๐˜š๐˜ฆ๐˜ญ๐˜ข๐˜ต๐˜ข๐˜ฏ, ๐˜’๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต๐˜ข๐˜ฏ ๐˜›๐˜ช๐˜ฎ๐˜ถ๐˜ณ ๐˜ฅ๐˜ข๐˜ฏ ๐˜’๐˜ข๐˜ญ๐˜ช๐˜ฎ๐˜ข๐˜ฏ๐˜ต๐˜ข๐˜ฏ ๐˜œ๐˜ต๐˜ข๐˜ณ๐˜ข.

Children of Borneo Cover Book

๐˜ฝ๐™–๐™๐™–๐™จ๐™– ๐˜ฟ๐™–๐™ฎ๐™–๐™ , ๐™–๐™™๐™–๐™ก๐™–๐™ ๐™—๐™–๐™๐™–๐™จ๐™– ๐™ฎ๐™–๐™ฃ๐™œ ๐™™๐™ž๐™ช๐™˜๐™–๐™ฅ๐™ ๐™–๐™ฃ ๐™ค๐™ก๐™š๐™ ๐™จ๐™ช๐™ ๐™ช-๐™จ๐™ช๐™ ๐™ช ๐˜ฟ๐™–๐™ฎ๐™–๐™ , ๐™™๐™–๐™ฃ ๐™ฉ๐™š๐™ง๐™™๐™ž๐™ง๐™ž ๐™™๐™–๐™ง๐™ž 7 ๐™ ๐™š๐™ก๐™ค๐™ข๐™ฅ๐™ค๐™  ๐™—๐™–๐™๐™–๐™จ๐™–. ๐™‹๐™š๐™ข๐™–๐™ ๐™–๐™ž ๐™—๐™–๐™๐™–๐™จ๐™– ๐˜ฟ๐™–๐™ฎ๐™–๐™ , ๐™ฉ๐™š๐™ง๐™จ๐™š๐™—๐™–๐™ง ๐™™๐™ž ๐™จ๐™š๐™ก๐™ช๐™ง๐™ช๐™ ๐™†๐™–๐™ก๐™ž๐™ข๐™–๐™ฃ๐™ฉ๐™–๐™ฃ ๐™„๐™ฃ๐™™๐™ค๐™ฃ๐™š๐™จ๐™ž๐™–, ๐™Ž๐™–๐™—๐™–๐™, ๐™Ž๐™–๐™ง๐™–๐™ฌ๐™–๐™  ๐™ˆ๐™–๐™ก๐™–๐™ฎ๐™จ๐™ž๐™– ๐™™๐™–๐™ฃ ๐˜ฝ๐™ง๐™ช๐™ฃ๐™š๐™ž ๐˜ฟ๐™–๐™ง๐™ช๐™จ๐™จ๐™–๐™ก๐™–๐™ข.

  • Kelompok Bahasa Dayak
  • Kelompok Bahasa Dayak Darat
  • Kelompok Bahasa Borneo Utara
  • Kelompok Bahasa Sulawesi
  • Kelompok Bahasa Melayik Borneo Barat
  • Kelompok Bahasa Barito Barat
  • Kelompok Bahasa Barito Timur
  • Kelompok Bahasa Melayik Borneo Timur
  • Rumpun Dayak Berdasarkan Kelompok Bahasa
Baca Juga:  Ibadah Haji, Persiapan dan Beberapa Hal yang Harus Diperhatikan

Kelompok Bahasa Dayak Darat [Land Dayak]

  • Dayak Ahe (Kalimantan Barat)
  • Dayak Bakatiโ€™ (Kalimantan Barat)
  • Dayak Bakatiโ€™, Rara (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Bakatiโ€™, Sara (Kalimantan Barat)
  • Dayak Beginci (Kalimantan Barat)
  • Dayak Bekidoh (Kalimantan Barat)
  • Dayak Banyaduโ€™ (Kalimantan Barat), bahasa ini juga diucapkan oleh salah satu suku asli di Formosa, Taiwan.
  • Dayak Bidayuh, Bau (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Bidayuh, Biatah (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Bidayuh, Bukar-Sadong (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Bidayuh, Tringgus-Sembaan (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Jagoi (Kalimantan-Indonesia/Sarawak-Malaysia))
  • Dayak/Iban Remun (Sarawak/Kalimantan)
  • Dayak Bihak (Kalimantan Barat)
  • Dayak Dosan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Gerai (Kalimantan Barat)
  • Dayak Gun (Kalimantan Barat)
  • Dayak Jangkang (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kembayan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kerambai (Kalimantan Barat)
  • Dayak Komi/ Domit (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kualantn (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kualantn (Kalimantan Barat)
  • Dayak Mayau (Kalimantan Barat)
  • Dayak Pandu (Kalimantan Barat)
  • Dayak Pangkodatn (Kalimantan Barat)
  • Dayak Pomkpang (Kalimantan Barat)
  • Dayak Ribun (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sanggau (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sekajang (Kalimantan Barat)
  • Dayak Semandang / Dayak Samanakng (Kalimantan Barat)
  • Dayak Simpakng (Kalimantan Barat)

Kelompok Bahasa Borneo Utara

Rumpun Melanau-Kajang

  • Dayak Bukitan (Kalimantan Barat dan Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Kajaman (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Lahanan (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Sekapan (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Sian (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Ukit (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Melanau (Pusat) (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Melanau Daro-Matu (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Melanau Kanowit-Tanjong (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Melanau Sibu (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Seru (Malaysia (Sarawak))

Rumpun Sarawakan Utara (Orang Ulu & Tidung)

  • Dayak Berawan, Central (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Berawan, East (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Berawan, West (Malaysia (Sarawak)
  • Dayak Belait (Brunei)
  • Dayak Kiput (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Lelak (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Narom (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Tutong (Brunei)
  • Dayak Bintulu (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Kelabit (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Lengilu (Kalimantan Timur)
  • Dayak Lun Bawang (Sarawak)
  • Dayak Lundayeh (Kalimantan Timur)
  • Dayak Putoh (Kalimantan Timur)
  • Dayak Abai (Kalimantan Timur)
  • Dayak Saโ€™ban (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Merau (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Tring (Malaysia (Sarawak)
  • Dayak Keningau Murut (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Okolod (Kalimantan Timur)
  • Dayak Paluan (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Murut/ – Dayak Selungai Murut (Kalimantan Timur)
  • Dayak Tagal Murut (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Timugon Murut (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Bookan (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Bulungan (Kalimantan Timur)
  • Dayak Kalabakan (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Tingalan/Sembakung Murut (Kalimantan Timur)
  • Dayak Serudung Murut (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Tidung (Kalimantan Timur)
  • Dayak Bahau (Kalimantan Timur)
  • Dayak Kayan Mahakam (Kalimantan Timur)
  • Dayak Kayan Baram (Sarawak)
  • Dayak Kayan Busang (Kalimantan Timur)
  • Dayak Kayan Sungai Kayan (Kalimantan Timur)
  • Dayak Kayaan Mendalam (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kayan Rejang (Sarawak)
  • Dayak Kayan Wahau (Kalimantan Timur)
  • Dayak Modang (Kalimantan Timur)
  • Dayak Wehea (Kalimantan Timur)
  • Dayak Segai (Kalimantan Timur)
  • Dayak Segah (Kalimantan Timur)
  • Dayak Kelay (Kalimantan Timur)
  • Dayak Aoheng (Kalimantan Timur)
  • Dayak Hovongan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kereho (Kalimantan Barat)
  • Dayak Seputan (Kalimantan Timur)
  • Dayak Punan Aput (Kalimantan Timur)
  • Dayak Punan Merah (Kalimantan Timur)
  • Dayak Bukat (Kalimantan Timur)
  • Dayak Murik (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Kenyah Wahau (Kalimantan Timur)
  • Dayak Lebu’ Kulit (Kalimantan Timur)
  • Dayak Long Wat (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Sebop (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Umaโ€™ Lasan (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Umaโ€™ Lung (Kalimantan Timur)
  • Dayak Kenyah Pusat (Kalimantan Timur)
  • Dayak Penan, Eastern (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Penan, Western (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Punan Tubu (Kalimantan Timur)
Baca Juga:  Tips Belanja Mudah, Aman dan Cepat Ditengah Kesibukan Ibu Rumah Tangga

Rumpun Rejang-Sajau

  • Dayak Basap (Kalimantan Timur)
  • Dayak Berusu (Kalimantan Timur)
  • Dayak Penan, Bah-Biau (Sarawak)
  • Dayak Punan Merap (Kalimantan Timur)
  • Dayak Sajau Basap (Kalimantan Timur)
  • Dayak Punan Sajau (Kalimantan Timur)
  • Dayak Punan Basap (Kalimantan Timur)
  • Dayak Punan Batu (Kalimantan Timur)

Rumpun Sabahan (Kadazan-Dusun)

  • Dayak Abai Sungai (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Bisaya, Brunei (Brunei)
  • Dayak Bisaya, Sabah (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Bonggi (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Dumpas (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Dusun Sugut (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Dusun Tambunan (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Dusun Tempasuk (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Dusun Tobilung (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Dusun Tombonuo (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Dusun, Central (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Gana (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Idaโ€™an (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Kadazan, Coastal (Sabah)
  • Dayak Kadazan, Klias River (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Kadazan, Labuk-Kinabatangan (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Kimaragang (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Kinabatangan, Upper (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Kota Marudu Talantang (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Kota Marudu Tinagas (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Kuijau (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Lobu, Lanas (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Lobu, Tampias (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Lotud (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Minokok (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Papar (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Rungus (Malaysia (Sabah))
  • Dayak Tatana (Malaysia (Sabah))

Rumpun Punan Batu

  • Dayak Punan Batu 1 (Malaysia (Sarawak))

Kelompok Bahasa Sulawesi

Rumpun Dayak Banuaka

  • Dayak Embaloh/Tamambaloh (induk orang Melayu Embau) (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kalis (Kalimantan Barat)
  • Dayak Taman (Kalimantan Barat)

Kelompok Bahasa Melayik Borneo Barat

Rumpun Dayak Kanayatn- Dayak Keninjal (Kalimantan Barat)

  • Dayak Kubitn/Kubing (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kanayatn/Kendayan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Damea (Kalimantan Barat)
  • Dayak Selako (Kalimantan Barat)

Rumpun Dayak Iban (Dayak Laut)

  • Dayak Balau (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Batang Lupar (Kalimantan Barat)
  • Dayak Bugau (Kalimantan Barat)
  • Dayak Desa (Kalimantan Barat)
  • Dayak Iban (Kuching) (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Iban Dau (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Iban Lemanak (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Iban Sibu (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Iban Skrang (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Iban Ulu Ai (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Iban Undup (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Kantu’ (Kalimantan Barat)
  • Dayak Ketungau (Kalimantan Barat) terdiri dari:
    • Dayak Bulik (Kalimantan Tengah),
    • Dayak Ketungau Sesae, (Kalimantan Barat)
    • Dayak Ketungau Banyur (Kalimantan Barat)
  • Dayak Mualang (Kalimantan Barat)
  • Dayak Randuk (Kalimantan Barat)
  • Dayak Remun (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Saribas (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sebaruk (Kalimantan Barat)
  • Dayak Seberuang (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sebuyau (Malaysia (Sarawak))
  • Dayak Sungkung (Kalimantan Barat)
  • Dayak Tabun (Kalimantan Barat)
  • Dayak Undau (Kalimantan Barat)

Rumpun Dayak Ot Danum

  • Dayak Arut (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Batang Kawa (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Belantikan (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Delang (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Jelai (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kayung (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kendawangan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Krio (Kalimantan Barat)
  • Dayak Laur (Kalimantan Barat)
  • Dayak Mentebah (Kalimantan Barat)
  • Dayak Pangin (Kalimantan Barat)
  • Dayak Pesaguan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sampit (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Sekakai (Kalimantan Barat)
  • Dayak Semitau (Kalimantan Barat)
  • Dayak Simpakng (Kalimantan Barat)
  • Dayak Suhaid (Kalimantan Barat)
  • Dayak Suruk (Kalimantan Barat)
  • Dayak Tamuan (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Tomun (Kalimantan Tengah)
Baca Juga:  Pesan Terakhir Ali Banat Sebelum Meninggal

Kelompok Bahasa Barito Barat

Rumpun Ot Danum

  • Dayak Barai
  • Dayak Batu Entawa
  • Dayak Cohie (Kalimantan Barat)
  • Dayak Dohoi (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Ella
  • Dayak Ingar Silat
  • Dayak Kadorih (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Kebahan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Keluas
  • Dayak Kenyilu
  • Dayak Kepuas
  • Dayak Kohin (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Kuhin (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Lamantawa
  • Dayak Limbai (Kalimantan Barat)
  • Dayak Linuh
  • Dayak Malahui (Kalimantan Barat)
  • Dayak Murung (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Nyadupm
  • Dayak Ot Danum (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Pawan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Payak (Kalimantan Barat)
  • Dayak Randuโ€™
  • Dayak Ransa
  • Dayak Sane
  • Dayak Sebaung (Kalimantan Barat)
  • Dayak Siang (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Silath muntok
  • Dayak Tebidah (Kalimantan Barat)

Rumpun Dayak Ngaju (Biaju)

  • Dayak Bakumpai (Kalimantan Selatan)
  • Dayak Beraki (Bara-ki) (sudah punah)
  • Dayak Berangas (Kalimantan Selatan), tahun 2010 dinyatakan punah beserta bahasanya karena melebur ke dalam mainstream orang Banjar Kuala
  • Dayak Kahayan (Ngaju Kahayan) (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Katingan (Ngaju Katingan) (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Mendawai (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Mengkatip (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Ngaju (Ngaju Kapuas) (Kalimantan Tengah)

Kelompok Bahasa Barito Timur

Rumpun Dayak Dusun-Maanyan

  • Dayak Dusun (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Dusun Balangan (Kalimantan Selatan)
  • Dayak Dusun Bayan (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Dusun Malang (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Dusun Pepas (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Dusun Witu (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Maanyan (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Paku (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Samihim (Kalimantan Selatan)

Rumpun Dayak Lawangan

  • Dayak Abal (Kalimantan Selatan), tahun 2010, dinyatakan punah beserta bahasanya karena melebur ke dalam masyarakat orang Banjar Pahuluan
  • Dayak Ampanang (Kalimantan Timur)
  • Dayak Bawo (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Bentian (Kalimantan Timur)
  • Dayak Benuaq (Kalimantan Timur)
  • Dayak Dusun Deyah (Kalimantan Selatan)
  • Dayak Kali (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Lawangan (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Paser (Kalimantan Timur)
  • Dayak Tawoyan (Kalimantan Tengah)
  • Dayak Tunjung (Kalimantan Timur)

Kelompok Bahasa Melayik Borneo Timur

Rumpun Dayak Meratus

  • Dayak Meratus / Banjar Arkhais
  • Dayak Banjar Hulu
  • Dayak Kedayan/ Orang Bukit/ Kendayan Brunei
  • Kutai Hulu

Suku Dayak Di luar Kelompok Bahasa di atas

  • Dayak Agabag
  • Dayak Air Durian (Kalimantan Barat)
  • Dayak Air Upas (Kalimantan Barat)
  • Dayak Badat (Kalimantan Barat)
  • Dayak Banjur (Kalimantan Barat)
  • Dayak Batu Payung (Kalimantan Barat)
  • Dayak Batu Tajam
  • Dayak Baya (Kalimantan Barat)
  • Dayak Belaban
  • Dayak Benatuq
  • Dayak Bohokam
  • Dayak Bundu
  • Dayak Cempedeโ€™
  • Dayak Dusun Segama
  • Dayak Dusun Tindal
  • Dayak Gerunggang (Ketapang, Kalimantan Barat)
  • Dayak Goneh
  • Dayak Idahan
  • Dayak Iranun
  • Dayak Jokaโ€™
  • Dayak Kahoi
  • Dayak Kancikng (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kantuk (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kebuai (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kekuraโ€™ (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kengkubang (Kalimantan Barat)
  • Dayak Kenyilu
  • Dayak Kerayan
  • Dayak Kimensi
  • Dayak Kolangan
  • Dayak Konyeh (Kalimantan Barat)
  • Dayak Labuk
  • Dayak Laur (Kalimantan Barat)
  • Dayak Lebang
  • Dayak Lobou
  • Dayak Majau (Kalimantan Barat)
  • Dayak Marau (Kalimantan Barat)
  • Dayak Membulu (Kalimantan Barat)
  • Dayak Membuluq (Kalimantan Barat)
  • Dayak Menggaling
  • Dayak Mugut
  • Dayak Nanga
  • Dayak Orung Daan
  • Dayak Pangkalan Suka
  • Dayak Panihin
  • Dayak Papak (Kalimantan Barat)
  • Dayak Parangkunyit
  • Dayak Pawatn
  • Dayak Pelanjau
  • Dayak Penyarangan
  • Dayak Perigiq
  • Dayak Pontent
  • Dayak Randu’ (Kalimantan Barat)
  • Dayak Ransa (Kalimantan Barat)
  • Dayak Riam (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sajan (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sekubang (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sekujam (Kalimantan Barat)
  • Dayak Selawe (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sempadian
  • Dayak Senangkatโ€™n
  • Dayak Silan Munto’
  • Dayak Sisakng (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sontas (Kalimantan Barat)
  • Dayak Sumanjawat
  • Dayak Tanjung (Kalimantan Barat)
  • Dayak Tobak (Kalimantan Barat)

Source: Children of Borneo by Edwin H.Gomez (1912)

Credit : Dayak Heritage